Thiếu máu sau sinh là tình trạng rất thường gặp ở các mẹ sau sinh. Hậu quả của thiếu máu là do mẹ bị thiếu sắt sau sinh( đặc biệt là trong 6 tuần sau sinh) có thể gây ảnh hưởng lâu dài và nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe của cả mẹ và bé.
Tuy nhiên, không phải bà mẹ nào cũng nắm rõ kiến thức về tình trạng thiếu máu sau khi sinh. Bài viết dưới đây sẽ cung cung cấp cho mẹ những thông tin về tình trạng thiếu máu sau sinh cũng như phương pháp giúp mẹ bổ sung máu cần thiết cho cơ thể sau sinh.
Tình trạng thiếu máu sau khi sinh con là như thế nào?
- Tình trạng thiếu máu sau sinh hay còn được gọi là thiếu sắt mãn tính, đó là sau một tuần sau sinh nồng độ hemoglobin đạt dưới 110g/L và sau tám tuần sau sinh là dưới 120g/L.
- Tình trạng thiếu máu phát triển trong 3 giai đoạn đó là:
- Giai đoạn đầu tiên: Nồng độ sắt trong tủy xương của mẹ bắt đầu cạn kiệt , điều này làm giảm tổng lượng sắt trong máu. Trong giai đoạn này sẽ không có triệu chứng nào cụ thể xuất hiện.
- Giai đoạn thứ 2: Trong giai đoạn này các tác dụng phụ của tình trạng thiếu máu bắt đầu xuất hiện.Cơ thể của người mẹ bắt đầu cảm thấy mệt mỏi hơn và bắt đầu xuất hiện tình trạng bị đau đầu.Sự thiếu hụt này có thể được phát hiện qua các xét nghiệm máu. Cũng trong giai đoạn này việc sản xuất sắc tố cũng bắt đầu bị ảnh hưởng theo nó.
- Giai đoạn thứ 3: Nồng độ huyết sắc tố giảm nhanh hơn nữa gây ra tình trạng thiếu máu nghiêm trọng cho mẹ lúc này các triệu chứng xuất hiện như mệt mỏi, kiệt sức,..
Nguyên nhân của tình trạng thiếu máu của mẹ sau sinh là gì ?
Đây là tình trạng phổ biến của các mẹ sau sinh và nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do nhiều yếu tố khác nhau như:
- Chế độ ăn uống của mẹ không bổ sung đầy đủ sắt: Như chúng ta biết nhu cầu bổ sung sắt cho mẹ trong quá trình mang thai là 4,4mg/ngày nếu mẹ không bổ sung đầy đủ sắt trước hoặc trong quá trình mang thai thì có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu sau khi sinh con.
- Mẹ bị mất máu trong kỳ kinh nguyệt trong thời kỳ kinh nguyệt mẹ bị mất máu đáng kể điều này có thể dẫn đến cơ thể mẹ bị mất sắt trước khi mang thai.
- Mẹ bị mất máu trong khi sinh con trong quá trình sinh con mẹ bị mất máu quá nhiều có thể làm cạn kiệt nguồn dự trữ sắt trong cơ thể của người mẹ và dẫn đến mẹ bị thiếu máu sau khi sinh. Mẹ bị mất máu càng nhiều sau khi sinh con thì nguy cơ thiếu máu sau sinh của mẹ càng cao.
- Mẹ bị bệnh đường ruột: Trong trường hợp mẹ bị rối loạn đường ruột như bệnh viêm ruột hay bị giun sán…sẽ khiến cơ thể của mẹ không thể hấp thụ được lượng sắt cần thiết
Những biểu hiệu để nhận biết mẹ bị thiếu máu sau khi sinh
- Cơ thể mẹ luôn mệt mỏi
- Da dẻ nhợt nhạt
- Mẹ cảm thấy khó thở và bị chóng mặt
- Thường xuyên đau nhức đầu
- Tim đập nhanh và loạn nhịp
- Hệ miễn dịch suy yếu
- Ham muốn tình dục suy giảm
- Tinh thần luôn trong trạng thái căng thẳng, mệt mỏi và cáu gắt
- Sữa của mẹ bị giảm cả về số lượng và chất lượng, điều này khiến cho việc tăng cân của con cũng bị ảnh hưởng.
Tuy mẹ sẽ không gặp tất cả những triệu chứng trên cùng một lúc, nhưng nếu mẹ gặp một trong những triệu chứng nào như trên mà không thể kiểm soát được thì hãy đến gặp bác sĩ để tránh gặp những biến chứng khác.
Thiếu máu sau sinh có ảnh hưởng đến việc cho con bú hay không?
- Thiếu máu sau sinh sẽ gây ảnh hưởng đến việc mẹ bị thiếu sữa cho con bú, điều này sẽ làm giảm thời gian cho con bú và dẫn đến việc con phải cai sữa sớm.
- Việc cho con cai sữa sớm có thể dẫn đến khả năng tăng cân chậm cho con, con sẽ không được phát triển toàn diện.
- Có khoảng 22% các mẹ lần đầu mang thai đều sẽ bị thiếu máu sau khi sinh con với mức độ huyết sắc tố là 10g/L.
Các phương pháp giúp mẹ khắc phục tình trạng thiếu máu sau sinh?
- Bổ sung lượng sắt cần thiết cho cơ thể mẹ sau khi sinh
- Để điều trị thiếu máu sau sinh thì mẹ cần thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống của mình nhằm bổ sung đầy đủ lượng sắt được khuyến nghị.
- Nếu mẹ bị thiếu máu do bị thiếu sắt ở thể nhẹ thì mẹ nên bổ sung sắt uống dưới dạng viên, viêm nang hay thuốc bổ theo chỉ định của bác sĩ.
- Trong trường hợp mẹ bị thiếu hụt sắt nghiêm trọng thì mẹ cần phải tiến hành tiêm tĩnh mạch từ 800 đến 1500mg.
- Truyền máu
- Truyền máu là phương pháp chỉ được thực hiện cho những mẹ có vấn đề về tuần hoàn do mất máu.
- Đối với các trường hợp bị mẹ thiếu máu nghiêm trọng hơn thì bác sĩ sẽ có nhiều phương pháp y tế điều trị khác nhau được thực hiện bởi bác sĩ.
- Mẹ hãy uống đủ nước
- Mẹ uống đủ nước sẽ giúp cơ thể cải thiện lưu lượng máu trong thời gian sau sinh.
- Việc giữ đủ nước trong cơ thể giúp mẹ ngăn ngừa các cục máu đông và viêm nhiễm đường tiết niệu.
- Trong trường hợp chất bổ sung sắt gây đầy hơi thì nước có thể giải quyết được vấn đề này.
- Trong thời gian sau sinh, các mẹ cần bổ sung hơn 3 lít nước mỗi ngày, điều này rất tốt cho cơ thể của mẹ.
- Các loại thực phẩm có chứa nhiều sắt rất tốt cho mẹ sau sinh như: rau lá màu xanh đậm, đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu hũ, quả mơ, bí đỏ, ngũ cốc, khoai tây, bí đao, hàu, thịt gà, dâu tây.
- Mẹ ăn các thực phẩm vitamin C có thể giúp mẹ tăng hấp thụ sắt cho cơ thể.
- Một số loại hoa quả cấp cấp nguồn vitamin C rất tốt cho mẹ sau sinh như: cam, quýt, bưởi, dâu tây, đu đủ chín, ổi,…
- Mẹ hãy cố gắng nghỉ ngơi
- Sau khi sinh con, mẹ bận rộn với việc chăm sóc con nhưng mẹ hãy cố gắng nghỉ ngơi, nhờ người nhà chăm con giúp để có thêm thời gian ngủ và nghỉ để tránh mệt mỏi.
- Đồng thời, mẹ hãy kết hợp với việc vận động để giúp cơ thể mẹ khỏe mạnh và tinh thần thoải mái.
- Bảo vệ cơ thể tránh khỏi các nguy cơ bị nhiễm trùng
- Khi tình trạng thiếu máu làm giảm hệ miễn dịch trong cơ thể mẹ thì nguy cơ mẹ bị nhiễm trùng sẽ tăng lên.
- Trong trường hợp mẹ phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng nào dù là nhỏ nhất thì mẹ hãy liên hệ với bác sĩ để được điều trị sớm nhất có thể.
- Mẹ nên đến gặp bác sĩ
- Nếu mẹ được chẩn đoán là bị thiếu máu sau sinh thì mẹ cần xét nghiệm máu để bác sĩ biết được tình trạng và mẹ và thực hiện các bước điều trị cần thiết.
- Nếu nồng độ sắt của mẹ tiếp tục bị giảm thì bác sĩ sẽ có thể tiến hành tiêm sắt hay truyền máu cho mẹ
Một số lưu ý cho mẹ để đề phòng thiếu máu sau sinh
Để phòng tránh tình trạng thiếu máu sau sinh thì mẹ cần thực hiện một số lưu ý như sau:
- Sau khi sinh, mẹ cần tránh gió, tránh lạnh
- Không ăn thực phẩm sống và lạnh
- Chế độ nghỉ ngơi phải hợp lý
- Giữ gìn vệ sinh cơ thể và sản môn sạch sẽ
- Nơi ở thông thoáng, đủ ấm và đủ ánh sáng
- Khi mẹ có các dấu hiệu của bệnh thì cần gặp bác sĩ để tìm nguyên nhân và cách điều trị hợp lý.
Ngoài ra trước và trong thời gian mang thai thì mẹ cần bổ sung đầy đủ sắt để tránh tình trạng mẹ bị thiếu máu sau khi sinh con.
