Sau sinh mổ, sức khỏe của mẹ giảm sút, mất nhiều máu, đau nhức, mất sữa hoặc ít sữa cùng với vết sẹo dài trên bụng cũng khiến mẹ tự ti. Lúc này, dinh dưỡng đóng vai trò hết sức quan trọng đối với các mẹ sau sinh mổ. Những loại thực phẩm, đồ ăn, thức uống tốt, lành mạnh tạo nên chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp mẹ mau chóng hồi phục, nhanh lành vết thương và nhiều sữa cho con bú.
Vai trò của các chất dinh dưỡng đối với mẹ sau sinh mổ
- Giúp mẹ nhanh chóng hồi phục và nhanh lành vết mổ: Protein giúp tái tạo da non để làm liền lại vết mổ; các vitamin và khoáng chất giúp làm giảm nguy cơ bị nhiễm trùng trong thời gian liền vết mổ; sắt, canxi, kẽm là các yếu tố vi lượng đóng vai trò chính trong việc cầm máu,..
- Giúp mẹ nhiều sữa cho con bú: Khi mẹ được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng trong chế độ ăn thì sữa mẹ sẽ về nhanh hơn và nhiều dưỡng chất hơn. Cung cấp cho cơ thể đủ lượng cùng với các thực phẩm lợi sữa sẽ giúp con nhận được nguồn sữa tươi mát, sánh thơm và nhiều dưỡng chất.
- Giúp mẹ kiểm soát tốt cân nặng sau sinh mổ: chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học không chỉ giúp mẹ mau phục hồi, nhiều sữa mà còn giúp mẹ kiểm soát cân nặng của mình hiệu quả. Mẹ nên sử dụng những loại thực phẩm lợi sữa mà lại giảm cân tự nhiên như: thịt nạc, cá, tôm, rau củ quả và các loại hạt như ngũ cốc, yến mạch, mè đen,..
Nhóm thực phẩm tốt và cần thiết cho mẹ sau sinh mổ
Thực phẩm giàu protein
- Protein là chất dinh dưỡng đặc biệt quan trọng giúp mẹ làm lành các vết thương. Các axit amin trong những thực phẩm giàu protein giúp tái tạo lại tế bào và các mô bị hư hại, tổn thương.
- Protein từ động vật như thịt, trứng, sữa, phomai sẽ giúp mẹ đáp ứng nhu cầu protein cho cơ thể. Các thực phẩm có nguồn gốc thực vật như sữa thực vật, các loại hạt, đậu cũng có chứa các axit amin tốt cho cơ thể.
Thực phẩm giàu các vitamin và khoáng chất
- Như chúng ta biết, vitamin C giúp đẩy nhanh quá trình làm lành các vết thương và tăng cường sức mạnh các mô trên cơ thể mẹ sau sinh. Những loại thực phẩm giàu vitamin C như: cam, quýt, bưởi, dâu tây, cà chua, ớt chuông, bắp cải, khoai tây, đậu Hà Lan,..
- Vitamin A là một chất chống oxy hóa, giúp mẹ ngăn ngừa tình trạng bị viêm nhiễm. Để cung cấp nhiều vitamin A cho cơ thể, mẹ nên ăn những loại rau củ quả có màu vàng hoặc cam như: xoài, bí đỏ, khoai lang, cà rốt; rau lá xanh đậm như rau bina và các loại thực phẩm khác như trứng, đậu, cá hồi,..
- Vitamin E giúp hỗ trợ quá trình làm lành vết thương giảm hình thành sẹo. Thực phẩm chứa vitamin E như: hạnh nhân, hạt hướng dương, các loại dầu thực vật, bông cải xanh,..
- Kẽm là dưỡng chất quan trọng trong việc hình thành collagen và tổng hợp protein. Kẽm thường có trong những loại thực phẩm giàu protein như: thịt, hải sản, sữa, trứng,..
Thực phẩm giàu các vitamin và khoáng chất
Món ăn giúp mẹ sinh mổ nhanh lành vết thương
- Canh rau ngót thịt nạc: Rau ngót là loại rau có tính mát, giúp cho vết mổ mau chóng lành miệng. Thịt nạc lại rất giàu protein giúp tái tạo lại tế bào, hình thành da non, nhanh chóng làm lành vết mổ cho mẹ sau sinh.
- Gà rang gừng, nghệ: Thịt gà là thực phẩm giàu protein giúp vết mổ nhanh lành, còn nghệ giúp tái tạo lại thế bào, nhanh lành sẹo. Vì vậy món thịt gà rang gừng nghệ giúp mẹ nhanh lành vết thương sau sinh mổ.
Món ăn giúp mẹ sau sinh mổ nhiều sữa
- Chân giò hầm đu đủ: Đây là món ăn rất tốt cho mẹ sau sinh. Trong đu đủ chứa nhiều khoáng chất và các vitamin như A, B, C, E,..hàm lượng chất béo và protein dồi dào, chân giò lại rất giàu protein và canxi. Món ăn này giúp mẹ mau chóng phục hồi sức khỏe, giúp mẹ có nguồn sữa chất lượng và dồi dào cho con yêu. Ngoài ra, đây cũng là món ăn rất tốt cho các mẹ bị ít sữa hay sữa bị loãng.
- Canh rau đay mướp: Canh rau đay mướp là món ăn rất lợi sữa, đơn giản, dễ nấu lại dễ ăn. Rau đay giúp tăng lượng sữa và chất béo trong sữa mẹ, còn mướp thì lành tính, giúp lưu thông khí huyết, làm dịu các cơn đau co thắt tử cung sau sinh. Vì vậy , canh rau đay mướp là món ăn lành tính rất lợi sữa cho các mẹ sau sinh mổ.
- Cháo mè đen: Mè đen chứa nhiều vitamin, protein, chất béo, kali, sắt,..có tác dụng bổ huyết, nhuận tràng, tăng cường sinh lực. Mè đen có tác dụng chữa bệnh, tăng cường hệ miễn dịch. Cháo mè đen giúp mẹ sau sinh mổ lợi sữa, đẹp da, chống táo bón và cân bằng vóc dáng sau sinh.
Món ăn giúp mẹ sinh mổ nhanh lành vết thương
Việc bổ sung đủ nước cho mẹ sau sinh là điều rất quan trọng. Mẹ sinh mổ không chỉ cần bổ sung đủ nước là đủ mà còn cần bổ sung những loại thức uống lợi sữa như:
- Sữa nóng: Sữa nóng cung cấp những khoáng chất cần thiết cho cơ thể mẹ nhanh chóng hồi phục, giúp kích thích tuyến vú sản xuất sữa nhanh hơn.
- Nước gạo lứt: Như chúng ta biết gạo lứt có tác dụng thanh lọc và giải độc cơ thể, cung cấp tối đa tinh bột và vi chất thiết yếu cho cơ thể. Đối với các mẹ sinh mổ thì các chất trong gạo lứt như: vitamin A, D, E, sắt, kẽm, natri,..giúp mẹ giảm cân mà cực kỳ lợi sữa.
- Ngũ cốc: Ngũ cốc là loại đồ uống quen thuộc đồng hành cùng các mẹ sau sinh. Các loại hạt ngũ cốc chứa rất nhiều dinh dưỡng, giúp kích thích tiết sữa và tăng chất lượng sữa mẹ cho con bú.
- Nước lá đinh lăng: Theo dân gian, lá đinh lăng khi xao vàng và nấu nước uống sẽ giúp giải độc cơ thể, tăng sức đề kháng và giảm mệt mỏi. Lá đinh lăng giúp mẹ tăng tiết sữa cũng như chất lượng sữa, hạn chế tình trạng tắc tia sữa cho mẹ sau sinh.
Một số lưu ý về chế độ ăn uống cho các mẹ sinh mổ theo từng giai đoạn
- Sau sinh mổ 6 giờ: Trong 6 giờ sau sinh mổ các mẹ không nên ăn gì bởi sau sinh mổ ruột của mẹ bị kích, chức năng ruột bị hạn chế và có nhiều khí tích tụ trong khoang ruột. Vì vậy các mẹ sau sinh mổ thường có cảm giác đầy bụng và khó chịu, thế nên sau sinh trong 6 tiếng mẹ không nên ăn gì để cơ thể hồi phục lại chức năng.
- Sau sinh mổ 2 ngày: Đến ngày thứ 2 sau khi sinh mổ, mẹ tiếp tục bị đau do co thắt dạ con và sản dịch tiết ra nhiều; bên cạnh đó, hệ tiêu hóa của mẹ còn rất yếu. Lúc này mẹ nên ăn những loại thức ăn dễ tiêu hóa như cháo, súp, các thức ăn dạng lỏng và tránh ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ, nóng và cay.
- Sau sinh mổ 1 tuần: Sau một tuần sau khi sinh mổ, mẹ nên ăn các loại thức ăn dễ tiêu và tốt cho nhu động ruột và nên cân bằng các chất dinh dưỡng có trong chế độ ăn uống:
- Mẹ cần bổ sung protein đa dạng từ cả động vật và thực vật
- Các loại vitamin từ các loại hoa quả như: cam, quýt, bưởi, dâu tây, na, chuối,.. giúp cho vết mổ nhanh lành và giúp mẹ nhanh chóng phục hồi.
- Các loại thực phẩm dễ tiêu lại cung cấp nhiều canxi, kẽm sắt như: thịt, trứng, sữa đóng vai trò chính trong việc giúp mẹ sau sinh mổ tái tạo hồng cầu và cầm máu.
- Sau sinh mổ từ 1 tuần đến 1 tháng: Lúc này mẹ có thể ăn uống đa dạng hơn. Để nhanh phục hồi và có nhiều sữa cho con mẹ cần chế độ ăn uống đầy đủ, cân bằng và hợp lý, đặc biệt là phải đa dạng các món ăn trong bữa ăn hằng ngày.
- Sau sinh mổ hơn 1 tháng: Lúc này thì mẹ đã có thể ăn uống đầy đủ đa dạng mọi loại thực phẩm. Mẹ sau sinh mổ cần bổ sung đầy đủ các loại thực phẩm như: cá, trứng, sữa, đậu,..mẹ cần bổ sung những loại thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng tốt, lợi sữa mà lại hạn chế tăng cân.
